Represjonowani za działalność na rzecz „niepodległego bytu Państwa Polskiego” przez komunistyczne organy ścigania w Polsce po II wojnie światowej, mają prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia na mocy tzw. ustawy lutowej z dnia 23 lutego 1991 r. Pomimo że wiele z tych osób korzysta z różnych dodatków, takich jak dodatki do emerytury czy dodatki kombatanckie, nie mają one wpływu na prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia. Przepisy ustawy lutowej jasno określają, że osoby represjonowane mogą ubiegać się o te świadczenia niezależnie od innych form wsparcia finansowego, które otrzymują.

Ustawa lutowa i postanowienia

Zgodnie z ustawą z dnia 23 lutego 1991 r., osoby, które były represjonowane za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, mogą ubiegać się o stwierdzenie nieważności orzeczeń wydanych przez komunistyczne organy ścigania. Stwierdzenie nieważności takiego orzeczenia równoznaczne jest z uniewinnieniem i otwiera drogę do żądania odszkodowania za poniesione szkody materialne oraz zadośćuczynienia za doznane krzywdy.

Co ważne, odszkodowanie i zadośćuczynienie przysługują niezależnie od innych świadczeń, takich jak:

• Dodatki emerytalne - Dodatkowe świadczenia przyznawane do emerytury w celu poprawienia sytuacji życiowej nie wykluczają możliwości ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
• Dodatki kombatanckie - Dodatki te, przyznawane osobom w uznaniu za ich działalność, również nie wpływają na możliwość uzyskania odszkodowania.
• Dodatki dla wdów i wdowców - Wdowy i wdowcy po osobach represjonowanych mają pełne prawo do ubiegania się o odszkodowanie i zadośćuczynienie, niezależnie od dodatków, które otrzymują w związku ze śmiercią męża lub żony.

Jak uzyskać odszkodowanie?

Aby uzyskać odszkodowanie i zadośćuczynienie, osoba represjonowana lub jej bliscy (w przypadku śmierci) muszą złożyć wniosek o stwierdzenie nieważności orzeczenia do odpowiedniego sądu okręgowego lub wojskowego sądu okręgowego, jeśli na represjonowanego wydany był komunistyczny wyrok. Sąd, po przeanalizowaniu sprawy, może stwierdzić nieważność orzeczenia, co jest równoznaczne z uniewinnieniem i otwiera drogę do ubiegania się o odszkodowanie oraz zadośćuczynienie.

Co warto wiedzieć?

• Termin składania wniosków - Wnioski o odszkodowanie i zadośćuczynienie można składać w terminie 10 lat od daty uprawomocnienia się decyzji o stwierdzeniu nieważności orzeczenia (jeśli przeciwko represjonowanemu wydano wyrok). Jeśli nie było wyroku, wystarczy skontaktować się z kancelarią specjalizującą się w reprezentowaniu osób represjonowanych.
• Możliwość ubiegania się przez bliskich - W przypadku śmierci osoby represjonowanej, prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia przechodzi na jej małżonka, dzieci oraz rodziców.
• Nieprzedawnialność roszczeń - Ustawa lutowa gwarantuje, że roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie nie przedawniają się, co jest kluczowe dla osób, które z różnych przyczyn nie mogły wcześniej ubiegać się o te świadczenia.

Osoby represjonowane oraz ich bliscy mają pełne prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia na mocy ustawy lutowej, niezależnie od innych dodatków, które mogą otrzymywać. Warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże złożyć odpowiednie wnioski i uzyskać należne świadczenia, które pomogą zrekompensować doznane krzywdy i poniesione straty.

Ius Memoriae zapewnia wsparcie w całym procesie, dbając o pełną rehabilitację prawną i moralną osób poszkodowanych.